ÇİN - Pekin - 2 Yazlık Saray

Yazlık Saray, Pekin'in Haidian bölgesinde, Wanshou - Longevity (Uzun Ömür) Tepesi ile Kunming Gölü arasında, 2,9 km²'lik bir alanı kaplamaktadır. Şehire 15 Km uzaklıkta bulunan Saray, 1700’lü yılların ikinci yarısında inşa edilmiş. Ülkedeki en büyük imparatorluk bahçesi olarak biliniyor. Klasik Çin mimarisi örneklerini sergileyen alanda, içlerinde 40 binden fazla tarihi sanat eserinin yer aldığı, üç binden fazla irili ufaklı bina bulunuyor.

Saray, aynı zamanda; Çin bahçe peyzaj sanatından örnekler sergileyen; doğal manzaralı tepeleri ve gölleri, parkarı, estetik çardakları, köşkleri, tapınaklarıve ilginç köprüleri ile tam bir görsel şaheser. Çinliler için dağlar ve su, doğanın iki kutbunu temsil eder. Konfüçyüs; "Kalbiyle hareket eden bir adam dağlardan, aklıyla hareket eden bir adam sudan zevk alır. Kendisiyle barışık bir insan ise her ikisine de hayranlık duyar." demiş.  Bu nedenle olsa gerek; Çince'de "Manzara" kelimesinin karşılığı; "Shanshui - dağ ve su gibi" anlamına geliyor.

Sarayın tarihi sekiz asır öncesine dayanıyor. İmparatoriçe Cixi zamanında restore edilen saraya "Yiheyuan - "Barış ve Uyum Bahçesi" adı verilmiş. Nesiller boyu Çinli mimar, seramikçi, ahşap ve metal ustalarının biriktirdiği zengin deneyimle, en ince detaylar titiz bir şekilde planlanlanmış. Konaklar, çardaklar ve tapınaklar; farklı mimari tarzlarına rağmen, bütünsel bir uyumla bir araya getirilmiş. Binalarda; oymalı ahşap işleri, çekici renklerde, porselen ve bronz kaplamalı eşyalar dikkat çekiyor.

Bahçeleri ise ayrı güzellikte. Yazlık Saray'a, "Çin bahçelerinin ruhu" denmesine şaşmamalı. Çin'in muhteşem bahçelerini yaratan anlayışı ve uygulamasını gözler önüne seren Yazlık Saray, yerleşkeleri ve bahçeleri ile birlikte "UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi"nde haklı olarak yer alıyor.

Sarayın sınırları içinde kalan Kunming gölü, doğal bir göl olmakla beraber, Yuan hanedanlığı zamanında, çevredeki akarsular buraya yönlendirilerek gölün büyümesi ve ulaşıma uygun hale gelmesi sağlanmış. Hafriyattan çıkan topraklar yığılarak bir tepe oluşturulmuş. Ming Hanedanlığı sırasında, yapılan tapınak, konak, bahçelerin çoğu, "Longevity-Uzun Ömür" adı verilen bu tepe üzerine ve eteklerine kurulmuş.

Sarayın göl dışındaki alanının büyük kısmını, 60 metre yüksekliğindeki "Longevity Hill-Uzun Ömür Tepesi" kaplıyor. Saray ve parklarının merkezi ve en eski kısmı, burasıdır. Bunun dışında 3 adacık da gene bu alana dahil.  Bu güzel sarayın çeşitli giriş kapıları var. Ben Yazlık Saray'a, 4 numaralı metro ile gelerek, Kuzey kapısı olarak bilinen "Beigongmen" kapısından girdim.

Yazlık Saray mimarisindeki ana yapılar, Yasak Kent’te olduğu gibi, kuzeyden güneye inen bir hat üzerinde sıralanıyor. Saray, 1750-64 yılları arasında, imparator Qionlang zamanında yapılmış. Yazlık bir mekân olmasının yanında; yönetim merkezi, dinsel ayinlerin, sanat ve kültür etkinliklerin düzenlendiği bir merkez olarak kullanılmış.  Neredeyse tamamen ahşap olan bu güzelim eser, ne yazık ki 1860 yılında, II. Afyon Savaşı sırasında, Fransız ve İngiliz askerleri tarafından yağmalanmış, yakılmış. Bunun üzüntüsüyle imparator Xianfeng, 1861 yılında ölünce cariyesi Cixi, küçük yaştaki oğlu Tongzhi'nin imparator, kendisinin de onun naibi olarak atanmasını sağlamış. Oğlu büyüyüp 1873 yılında imparator yetkisini alınca; Cixi'ye hediye olarak, Yazlık Saray'ın yeniden inşasını emretmiş.

Ne yazık ki yenileme çalışmaları her şeyi geri getiremiyor. Çin burçlarını temsil eden 12 hayvanın bronz başlarından oluşan, paha biçilemez su saati, yağmalama sırasında yurtdışına kaçırılan sanat harikalarından biri. Bunlardan altısı bugün Çin Hükümeti tarafından geri getirtilmişse de beşinin nerede olduğu dahi bilinmiyor. Birinin iadesi için hala uğraşılıyor.

Saraya Kuzey Kapısı'ndan girdiğinizde sizi "Suzhou Caddesi" karşılıyor. Kunming Gölünün daralmasıyla oluşan ve "Back Lake" olarak adlandırılan dar ve uzun bir suyun her iki yakasına sıralanan dükkân ve kafelerden oluşan caddede Çin'in geleneksel ürünleri, turistik eşyaları satılıyor. Burası aynı zamanda restoran ve kafelerin bulunduğu ticari bir bölge. Martın ortası olmasına rağmen nehirde hala iri buz kütleleri yüzüyordu.

Nehir üzerinde bir çok köprü bulunuyor. Üç kemerli köprüyü geçince karşınıza klasik Çin sanatı örneği bir geçiş kapısı çıkıyor. Bu kapıdan sonra, Tibet tarzı Budist tapınağı olan "Dört Büyük Bölge" adı verilen, dini yapıların bulunduğu bir komplekse ulaşıyorsunuz. Budist inanca göre Buda, dört bir tarafı denizle çevrili Xumi dağında yaşamış. Kompleks ismini buradan almış. 

Sea of Wisdom - Bilgelik Denizi Tapınağı

Dört Büyük Bölge'de, batıya doğru ilerlediğinizde, Uzun Ömür Tepesi'nin zirvesine ulaşmış olacaksınız. Pekin'in eşsiz manzarasına sahip tepeden, aşağıya, gölün kıyısına kadar uzanan hat üzerinde 3 önemli Budist tapınağı yer alıyor. En üstte, ahşap yapı gibi görünse de taş ve tuğla ile yapılmış, sarı sırlı tuğlalarla kaplı; "Bilgelik Denizi-Sea of Wisdom" yer alıyor.  Mermer bir kaide üzerine oturtulmuş bu binayı taşıyacak tek bir kolon dahi olmadığı için bazı kaynaklarda yapının adı; "Kolonsuz Tapınak" olarak da geçiyor.

Bina sarı, yeşil, mavi, pembe renkleriyle hemen dikkatinizi çekiyor. Binanın bir başka özelliği de cephe duvarındaki nişler içine, 1008 adet ufak Buda heykelinin yerleştirilmiş olması.   Resim sea wisdpm İçerde ise "Bereket tanrısı-(Kuanyin)", lotus çiçeğinden bir tahtın üstünde oturmuş, bir elinde yeşimden bir şişe, diğer elinde söğüt dalı ile tasvir edilmiş.

Tower of Budist Incense - Budist Tütsü Kulesi

Sea of Wisdom Tapınağı'ndan aşağıya, güneydeki göl kıyısına doğru ilerlediğinizde, Yazlık Saray’ın sembolü olan "Budist Tütsü Tapınağı ve Kulesi (Foxiangge)" eşliğinde, nefis Kunming gölü manzarası karşınıza çıkıyor. 41 metre uzunluğundaki kule, Çin klasik mimarisinin eşsiz güzelliğine sahip. O zamanlar buraya göl kıyısından 100 basamakla ulaşılıyormuş. Buraya çıkan insanların da yüz yıl yaşacağına inanılıyor.

Kule, XVIII. yüzyılda, İmparator Qianlong döneminde yaptırılmış. Başlangıçta 9 katlı bir dini yapı olarak planlanmış ancak sekizinci kat inşa edilirken bundan vazgeçilmiş ve 3 katlı olarak inşa edilmiş. 8 adet sütunla desteklenen kulenin ilk katında; 5 metre yüksekliğinde ve 5 ton ağırlığında, altın kaplamalı bronz bir Buda heykeli bulunuyor; Guanyin Bodhisttava heykeli.

Rivayete göre Guanyin Bodhisttava, aslında Kral Miao-Zhuang'un üçüncü kızı Miao Shan'dır. Evlenme çağına geldiğinde rahibe olur. Babası buna çok kızar ve onu saraydan kovar.  Daha sonra kral ölümcül bir hastalığa yakalanır. Bir keşiş iyileşmesinin ancak öz çocuklarından birinin el ve gözünden yapacağı ilaçla mümkün olabileceğini söyler. Sarayda kalan çocukları buna yanaşmaz. Bunun üzerine keşiş krala; bir de Fragrant Dağı'nda yaşayan bir keşişin yardımcı olabileceğini söyler. Keşişi bulup getirirler. Kral getirilen keşişin kızı Miao Shan olduğunu görür. Kızı krala gözünü ve elini tereddüt etmeden verir. Vizcan azabı çeken kral, her gün kızının gözüne ve koluna kavuşması için dua eder. Sonunda kızının  yüzlerce kolu olur?

Heykelin dört farklı seviyede, üç yana bakan üçer, toplamda 12 yüzü ve 24 kolu var. İmparatoriçe Dowager Cixi, "Bin Kollu Buda" olarak bilinen heykeli, kemer aylarının her ilk ve 15. günü, dua etmek ve buhurdanlarını yakmak için ziyaret edermiş.

Kuleden aynı zamanda Kunmingg Gölünün harika manzarasını izleyebilirsiniz.

Bulutsuzluk Sarayı-Hall of Dispelling Clouds (Paiyundian)

Üç kutsal binanın en gösterişlisi, en altta bulunan "Bulutsuzluk Sarayı". Yukardaki fotoğrafta bahçesi görünen Saray, adını eski bir şairin sözlerinden almış. Bina; 276-324 yıllarında, Jin Hanedanlığı zamanında yaşamış şair Guo Pu; "Muhteşem yerlerde, mucizevi şeyler yaratırsınız"  sözlerinden esinlenerek, imparatorun kutsanması ve uzun ömürlü olması için özenle yapılmış. Önceleri, Budaya şükranlarının sunulması için tapınak olarak yapılmasına rağmen, yangından sonra İmparatoriçe Cixi, burada yaşamak istemiş. Ancak hasta olmuş. Bunu işaret olarak görerek buraya yerleşmekten vazgeçerek "Uzun Ömür Sarayı"na taşınmış.  Burası da davetlerin, kabullerin, kutlamaların yapıldığı yer olarak kullanılmış.

Bulutsuzluk Sarayı; altın sarısı kiremitli çatıları, kırmızı kolonları ile; Yaşam Tepesi'nde, Yazlık Sarayın en göz alıcı yapısı. Saray alanına girişte "Bulutsuzluk Kemeri - Gate of Dispelling Clouds" bulunuyor. Yolun iki tarafında, Yasak Şehir'de olduğu gibi, yine bir çift aslan bulunuyor. Aslan heykelleri genelde bir dişi ve bir erkek olmak üzere çift olarak karşımıza çıkıyor. Sağ taraftaki erkek aslan, imparatorun gücünü temsil eden bir küreyi sağ ayağının altına almışken, sol taraftaki dişi aslan ise sol ayağının altına aldığı bebek aslanla, imparatorluğun devamı için kraliyet mensubu kadınların bol varis vermesini sembolize ediyor.

Konağın içinde, perdeyle çevrili, buhurdanlıklar ve fanlar arasında, görkemli bir taht bulunuyor. İçerdeki kıymetli eşyaların sayısı Cömertlik ve Uzun Ömür Konağıından daha az olmakla berber, bazıları çok daha değerli. Yanlardaki bağlantılı koridorlarda bulunanlarla birlikte, konakta 21 oda mevcut.

Long Galery - Uzun Koridor

"Uzun Koridor", Saray'ın en popüler yerlerinden birisi. 728 metre uzunluğu ile Çin bahçelerinin en uzunu olan koridor; ahşap zemin üzerine inşa edilen, üstü kapalı, yanları açık bir yürüyüş yolu. Göle paralel uzanan yol, 1750 yılında, İmparator Qianlong tarafından, annesinin her türlü hava koşullarında, istediği zaman bahçede gezinti yapabilmesi için yaptırılmış. Göl kıyısı boyunca uzanan koridor, doğuda "Moon Gate - Ay Kapısı"ndan batıda Shizhang çardağına kadar uzanmaktadır. Koridor boyunca 4 farklı noktada yer alan sekizgen çardaklar dört mevsimi temsil ediyor.

Koridor boyunca Çin tarihi, kültürü ve mitolojisini betimleyen, flora ve faunasını gösteren çiçek ve hayvan resimleri yer alıyor. Burada; bazı kaynaklara göre 10 bin, bazı kaynaklara göre 30 binden fazla klasik Çin resimlerini görebilirsiniz. Adeta bir sanat galerisini andıran koridor, Guinness Rekorlar kitabına girmiş. Resimler; güneş, yağmur, böcek hasarından korumak amacıyla pastel renklerle boyanmış ve sık sık elden geçirilmiş. Resim Revak sadece resimleri değil, yürüyenleri de güneş ve yağmurdan koruyor. Etrafındaki alçak korkuluklar ise oturmaya uygun tasarlanmış.

Koridordaki yürürken; iki tarafınızda sıra sıra uzanan ağaçlar, yapay göl uzantılarının üzerine kurulan kemerler, yer yer minik taş köprüler, size doyumsuz bir görsel şölen sunuyor.Hele bazı  basit fizik kanunlarına dayanarak yaptıkları ufak dokunuşlarla kazandırdıkları estetik görünüşler çok etkileyiciydi.

Uzun Koridor'un, Uzun Ömür tepesine bağlantısı ise, tam ortasındaki, Çince "Yunhui Yuyu" denilen "Gate of Dispelling - Bulutsuzluk Kemeri"nden sağlanıyor.

Saray Bölgesi

Yazlık Saray'da dini ve ibadet yerlerinin yanı sıra yönetim binaları ve konaklar da bulunuyor. Kompleksin yönetim alanında en önemli konağı; "İnsanlık ve Uzun Ömür-Hall of Benevolence and Longevity-Renshoudian". İmparatorluğun devlet işleri, bu konaktan yürütülmüş.  İmparatorluk tahtı bu konakta bulunuyor. Konağın girişinde, yüksek bir mermer kaide üzerinde, ejderha başlı, aslan kuyruklu, geyik boynuzlu ve boğa toynaklı efsanevi canavar "Kylin"in bronz heykeli var. Denildiğine göre sarayı yangından koruyormuş!

Konut bölümünün ana mekânları ise; Yeşim Dalgaları Konağı, Neşeli Uzun Ömür Konağı, Onur ve Uyum Bahçesi gibi isimlerle anılıyor. Bunlar arasında çok sayıda ahşap çardak ve pagodalara rastlanıyor.

Konaklar arasına dekoratif kayalar da yerleştirilmiş. Bir tanesinin özel bir önemi var; Blue Iris Stone (Mavi İris Taşı). Ming Hanedanlığı’ndan Mi Wanzhong adındaki bir yetkili, Pekin’in güneybatısındaki Fangshan’da, mantar şeklindeki bu büyük, gizemli ama bir o kadar da şık taşı bulmuş. Taşı Shaoyuan’daki evine taşırken, mali zorluklar yaşamış ve onu bırakmak zorunda kalmış. Yıllar sonra İmparator Qianglong, taşı çok daha pahalı bir şekilde Saraya taşımış ve ona “Mavi İris Taşı” adını vermiş. Mavi İris Taşı, Çin bahçelerindeki en büyük taş dekorasyon imiş.

Hall of Benevolance and Longevitiy

Yazlık Saray'ın Doğu kapısından girdiğinizde, doğrudan; sarayın devlet işlerinin yürütüldüğü idari kısma giriş yapıyorsunuz. Karşınıza çıkan ilk bina "Hall of Benevolance and Longevitiy-Cömertlik ve Uzun Ömür Konağı. Bu bölüm 1750'de yapılmış. O zamanki adı; çalışanları isteklendirmek, iyi hizmet yapmalarını sağlamak için, "Dikkatli ve özenle çalışma" anlamına gelen "Qinzheng Konağı" olmuş. Konak, 1860 yılında İngiliz ve Fransız askerlerince yakıldıktan sonra, 1888'de tekrar yapılmış. Bu sefer adı; Konfüçyus'un "Cömert yönetenler uzun ömürlü olur" sözünden esinlenerek adını; "Cömertlik ve Uzun Ömür Konağı" olarak değiştirmişler. 

Klasik Çin Mimari tarzının bir örneği olan konağın önünde, çok etkileyici anka kuşu ve ejderha heykeli duruyor. Ayrıca dört mevsimi simgeleyen delikli, ilginç taşlar duruyor. İmparatorun yönetim gücünü cennetten aldığını simgeliyormuş! Sadece bu taşlar değil, birçok resmi yerde bu anlama gelen semboller ve eserlere rastlıyorsunuz. Konağın içinde ise; tavus kuşu tüyünden dekoratif fanlar, buhurdanlar, turna kuşu şeklinde aydınlatma araçları gibi hepsi de mitolojik anlamlarla yüklü çeşitli eşyalar görüyorsunuz. Bunlar arasında en dikkat çekicisi; üzerinde 9 ejderha ve hepsi birbirinden farklı stilde yazılmış,"Uzun Ömür"ü ifade eden, Çince karakterlerle dolu olan duvar halısı.

Virtue and Harmony (Erdem ve Huzur) Bahçesi

Cömertlik ve Uzun Ömür Konağı'ndan, kuzeye doğru yürüdüğünüzde, karşınızda Erdem ve Huzur Bahçesi'ni görüyorsunuz. Bu alanda bulunan yapılar eğlence amacıyla düzenlenen opera ve tiyaro gösterileri için kullanılmış. Tiyatro binası 21 metre yüksekliğinde, üç katlı bir yapı. Canlandırmaların daha gerçekçi olması için yaratıcı donanımlara sahip; örneğin su sahneleri için sahnenin altına havuz ve kuyu yerleştirilmiş. Derinlik vermesi için sahnenin tavanına yürüme yolları, geçitler yapılmış, özel sahneler için vinç konulmuş. Sahne aynı zamanda güçlü ışık ve ses sistemlerinin etkisini arttıracak akustik özelliklere sahip. 

Saray alanının yaşam bölümünde; Jade Ripples Hall, Hall of Joyful Longevity Hall ve Yiyun Hall konakları, imparator ve ailesinin yaşadığı ana yerleri teşkil ediyor.

The Hall of Joyful Longevity-Mutlu Uzun Ömür Konağı

Gölün kuzeydoğusunda bulunan Mutlu Uzun Ömür Konağı, XVIII. yüzyılda yaşayan İmparator Qianlong tarafından, annesinin konağı olarak yaptırılmış. İmparoriçe burada, maiyetindeki 48 görevliyle birlikte gerçekten son derece mutlu hayat geçirmiş.

İsmini gene Konfüçyüs'ün; "Neşeli ve cömert isanlar uzun ömürlü olur" sözünden alan konakta; bir taht, bakır buhurdanlıklar, yelpazeler, fanlar, geleneksel porselenler ve mercan kakmalı gül ağacından yapılmış bir çalışma masası bulunuyor. Tavanda 1903 yılında Almanya'dan getirtilen rengarenk bir avize hemen dikkatinizi çekiyor. Göl tarafında yer alan ön kapıdan çıktığınızda ise, kendinizi; huzuru, zenginliği, gücü hissettiren çiçeklerle dolu, nefis bir bahçede buluyorsunuz.

Hall of Jade Ripples-Yeşim Dalgaları Konağı

Saray alanında bir başka konak; ileri görüşlü İmparator Guangksu'nun başarısız reform hareketinin arkasından, İmparatoriçe Cixi tarafından mahkûm edilince, sonrası yaşamının geri kalanını geçirdiği "Hall of Jade Ripples". İmparator, bu olaydan sonra uzun yıllar yaşamış, ömrünü burada yatak odası ile çalışma odası arasında geçirmek zorunda kalmış.

The Yiyun House/Hall

Son İmparatoriçe Longyu, kocası İmparator Guanksu vaktini cariyeleri ile geçirmeyi tercih ettiği için, bu konakta yalnız olarak yaşamış. Jade Ripples Konağı'nın kuzeyinde kalan konak; Longyu kendini okumaya verdiği için, kitap okumaya uygun olarak döşenmiş.

Geleneksel "Siheyuan" mimarisiyle yapılan konağın ön tarrafında beş, arka tarafında üç oda bulunuyor. İmparatorun cariyeleri için de konağa bağlı olarak doğu ve batı tarafına beşer oda inşa edilmiş. Zengin bir dekorsyona sahip olan konak, Yeşim Dalgaları konağına çok yakın olduğu halde Cixi, mahkûmiyeti boyunca İmparatorun sevgililerini görmesine izin vermemiş.

The Baoyun Pavilion - Altın Köşk

Tütsü Tapınağının batısında, Çin'in bronzdan yapılmış ve korunmuş üç konağından biri olan ve adına "Altın Köşk" denilen yapı bulunuyor. 7,55 metre yüksekliğindeki bina, yukarıya kıvrılan çift saçaklı çatısıyla, Uzun Ömür Tepesi'nde hemen dikkat çekiyor. Köşkün her bir parçası, özenle oyulmuş, parlak renklerle donanmış, beyaz mermer kolonları ve çan kulesiyle eşsiz güzelliğe sahip.

İmparator Qianlong (1736-1795) zamanında, Tibet'ten gelen Budist rahipler, burada imparator ve ailesi için dua etmişler. Binayı yapan keşişlerin isimleri, binanın iç duvarlarına kazınmış. Binanın esas özelliği ise; binaya ait her bir parçanın, ayrı, ayrı; geleneksel Çin döküm mahareti ile yapılmış olması. Bronz bina; onca yangınlara, yağmalamalara, savaşa, afetlere karşın bugün hala sapasağlam ayakta.

Binanın taşıdığı bir de gizemi var. Yıllarca önce, her biri en az 100 Kg ağırlığında olan 10 penceresi, esrarlı bir şekilde çalınmış. 70 yıl boyunca kimse pencerelerin nasıl ve neden çalındığını, nasıl dışarı çıkarıldığını bilememiş. 70 yıl sonra Çin Hükümetine para karşılığında verilmek istenmiş. Pencereler 90 yıl sonra yerine yerleştirilmiş.

Sarayda gezilecek yerler

Sarayda tapınak, köşk ve pavyonların dışında dolaşılacak alanlar da mevcut. Bunların başında Kunming Gölü'nde yapılacak tekne turu yer alıyor. Göl kenarında bir çok iskele bulunuyor. Bu iskelelerde bekleyen ejderha başlı teknelerle bu turu yapmak mümkün.  

Gölde ve etrafındaki adalarda görülmesi gereken başlıca yerleri şöyle sıralayabilirim.

Nanhu Island - Nanhu Adası

Kunming Gölü'nün üzerinde bulunan üç adadan en büyüğü, gölün güney doğusunda yer alan Nanhu Adasıdır. Ada karaya 17 Kemerli Köprü ile bağlanıyor.  Bu köprü ile birlikte ada, boynunu uzatmış, Çin'de uzun ömrün simgesi olan bilinen kaplumbağayı andırıyor. Ada da göl gibi, binlerce işçinin emeğiyle yaratılmış yapay bir ada. 

Adada 2 ana yapı bulunuyor; Hanxu köşkü ve Dragon King Tapınağı. Tapınağın, Sarayı selden koruduğuna inanılıyor. Cixi, buraya gelip kendisini koruması için Dragon King’e dua edermiş. İmparatoriçe, ayrıca deniz kuvvetlerinin talimlerini izlemek için de adaya gelip, köşkten seyredermiş.  

Bronz Ox - Bronz İnek (Tongniu)

Çinliler eski çağlardan beri su baskınlarından çok çekmişler. O zamanlar ölümlerin çoğu su baskınlarından oluyormuş. Bu nedenle eskiden her bölgesel proje bittiğinde, sel baskınlarını önlemesi için suya, demirden bir öküz bırakılırmış. Çinlilerin mitolojik kahramanı Da Yu (Büyük Yu), bu öküz sayesinde su baskınlarını kontrol ediyormuş!

Adanın başında, köprünün hemen önünde bulunan Bronz öküz, daha gerçekçi bir rol üstlenmiş. Bronz Öküzün deniz seviyesinden yüksekliği, Yasak Şehir duvarının deniz seviyesi yüksekliğinden biraz daha alçak. Sel suları bu seviyeyi aştı mı, Yasak şehirde alarm ilan ediliyormuş.

17 kemerli köprü

Nanhu adası karaya 17 kemerli bir köprü ile bağlanıyor. Adı da 17 Kemerli Köprü. Çinliler her şeye bir anlam yüklemeye bayılıyor. Ortadaki 9. kemer, imparatorun gücünü temsil ediyor. Yanlardaki sekizer kemer de yardımcılarını.

Sekiz metre genişliğindeki köprünün uzunluğu 150 metre. Çin'in meşhur köprüleri; Suzhou'daki Baodai ve Pekin'deki Lugou köprülerinden esinlenerek yapılmış. Köprünün sağlı-sollu korkuluklarında, mermerden oyulmuş 544 garip aslan figürleri dikkat çekiyor.

Köprünün de ilginç bir hikâyesi var. Perişan kılıklı bir adam, elindeki bir taşı satmak için pazara gelir. Ancak bu sefil görünümlü adama kimse aldırmaz. O sırada yağmur başlar. Yaşlı adamın biri, yağmur altında kalan perişan adama acır ve sığınacak bir yer gösterir. Adam da elindeki tek şeyi, satmak için getirdiği taşı adama verir. Yıllar sonra köprü yapımı sırasında her şey yolunda giderken, sona gelindiğinde bir taşın kayıp olduğu farkedilir. Kimse taşı bulamadığı gibi aynı şekilde bir taş yapıp, yerine uyduramazlar. Yaşlı adamı hatırlayarak ona başvururlar. Yaşlı adamın sakladığı taş tam da yerine oturur ve köprü tamamlanır. O günden sonra yaşlı adamın, marangozların tanrısı Luban'ın vücut bulmuş hali olduğuna inanılıyor.

Marble Boat - Mermer Gemi (Shifang)

Uzun Galeri'nin en batısında, kıyıda, 36 metre uzunluğunda, gemi şeklinde yapılmış "Mermer Tekne" duruyor. Tabanı gerçekten mermerden yapılmış ve üstünde, mermerle aynı renkte boyanmış, iki katlı, ahşap bir üst yapı var. Köprü, İmparator Qianlong (1711-1799) döneminde, 1755 yılında inşa edilmiş.

Mermer gemi de 1860 yılında, Fransız ve İniliz askerlerinin yağmalası sırasından nasibini almış, üst güvertesi tamamen yanmış. Gemi, 1893 yılında, İmparatoriçe Cixi'nin emriyle, deniz kuvvetlerinin modernleşmesi için ayrılan parayla restore edilmiş. Geminin meşhur vitray camları, bu yenileme sırada yapılmış.

Boat hakkında çelişkili anlatılar var. Bir kısmına göre Cixi mermer geminin yüzdürülmesini emretmiş. Mermer Gemi'nin yüzemeyeceği söylense de Cixi emrini geri almamış. Emri uygulandığında haliyle tekne batmış. 

Mermer Gemi hakkında anlatılan bir başka ilginç hikâye, aslında İmparatorların ülkeyi yönetim zihniyetini gösteriyor. Hikâye, Tang Hanedanlığına (618-907) kadar dayanıyor. Bakanlardan biri bir gün İmparator'a; "Tekneyi taşıyan su ile batıran aynı su." diye bir laf etmiş. İmparator tekne ile su arasındaki ilişkiyi kendisi ile halkı arasındaki ilişkiye benzetmiş. Halkın birgün kendisini devirmemesi için, batırılması imkânsız, mermerden bir tekne yapılmasını emretmiş.

Mermer Gemi, Yazlık Saray'da kıyıya çekilerek; imparatorların ve Cixi'nin şımarıklıklarının bir delili olarak sergileniyor.

The Garden of Harmonious Interests

Yazlık Saray aynı zamanda bahçeleri ile de ünlü. Bunların en ünlüsü, Longevity Hill-Uzun Ömür tepesinin doğu tarafında, göl kıyısında bulunan "Harmonious Interests" bahçesi. Çin bahçelerinin nadide örneklerinin bir harmanlaması olduğu için bu adı almış.  İmparator Qianlong, Güney Çin'de Wuxi'ye yaptığı ziyaret sırasında böyle bir fikir aklına düşmüş.

Bahçeye girdiğinizde sizi nilüfer çiçekleriyle kaplı küçük bir göl karşılıyor. Etrafında yer alan klasik Çin mimarisiyle yapılmış konaklar, çardaklar, geçitler, küçük köprüler ve tatlı eğimlerle bahçe tam bir huzur ortamı. Binaların, tertemiz durgun sudaki yansımalarını izlemek ayrı bir zevk.

Ne zaman gidilir

Sarayı ziyaret için en uygun zaman Eylül ayı. Kış aylarında kar altındaki görünümünün de çok güzel olduğu söyleniyor.  

son söz

Mançu imparatoru Pu Yi, 1924'te Yazlık Saray'ı ikametgâhı olarak kullanmayı reddettikten sonra, bu saray ve park topluluğu, Pekin halkı için geleneksel bir dinlenme yerine dönüşmüş. Bugün binlerce turist, peyzaj mimarisinin bu muhteşem örneğini ve Çin İmparatorluğunun bir dönüm noktasını teşkil eden Sarayı ziyaret ediyor.

Sarayı gezerken aynı zamanda Çin İmparatorluk döneminin kültürüne, inançlarına, düşünce biçimine yakından şahit oluyorsunuz.  Mao'nun "Kültür Devrimi" yapma gerekçeleri daha iyi anlaşılıyor.

Bundan sonraki yazım, çocukken tarih kitaplarında gördüğğüm ve beni çok heyecanlandıran ünlü Çin Setti hakkında olacak.